Anti-oxidanten: het lijkt wel een magische stof waar voedingsmiddelen mee bestickerd worden. Wat zijn anti-oxidanten precies?
Anti-oxidanten is een verzamelnaam voor stoffen zoals de vitamines E en C, spoorelementen zoals seleen en bioactieve stoffen, zoals aanwezig in groente en fruit. Anti-oxidanten vangen vrije radicalen weg.
Vrije radicalen zijn agressieve stoffen die in sommige gevallen schade kunnen veroorzaken aan cellen en weefsels. Wanneer ze schade veroorzaken heet dat oxidatieve stress. Oxidatieve stress ontstaat wanneer er te veel vrije radicalen aanwezig zijn of wanneer deze stoffen zich op ongewenste plekken in het lichaam bevinden. Er zijn aanwijzingen dat oxidatieve stress na lange tijd mogelijk hart- en vaatziekten, kanker en schade aan het zenuwstelsel tot gevolg kan hebben.
In sommige gevallen hebben vrije radicalen een gunstig effect. Immuuncellen gebruiken de vrije radicalen bijvoorbeeld om ongewenste bacteriën te doden of om beschadigde eiwitten in de spieren op te ruimen na het sporten.
Vrije radicalen ontstaan bij de normale stofwisseling, maar ook bij roken en bij het zonnen. Verder kunnen bij bepaalde ziekten veel vrije radicalen worden gevormd, zoals bij ontstekingsreacties.
In de jaren 90 en de jaren 0 gingen veel producenten van voedingssupplementen ervan uit dat het nemen van extra anti-oxidanten de gezondheid zou verbeteren en veroudering tegen zou gaan. Daarom kwamen er erg veel supplementen met anti-oxidatieve werking op de markt.
Het nemen van supplementen met extra anti-oxidanten gaf in een aantal onderzoeken een toename, in plaats van een afname van het risico op kanker te zien. Daarom is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het nemen van hoge doseringen anti-oxidanten in supplementvorm.
De laatste jaren verschijnen er zogenoemde superfoods op de markt. Van sommige superfoods wordt geclaimd dat ze veel anti-oxidanten bevatten. Er is hiervan nog nooit een gezondheidseffect aangetoond. Superfoods zoals zogenaamde ‘anti-oxidantrijke’ bessen hebben geen groter gezondheidsvoordeel dan andere groente of fruit.
Als er gezond en gevarieerd wordt gegeten met volop groente en fruit, krijg je genoeg anti-oxidanten binnen. Het innemen van meer anti-oxidanten via supplementen levert geen extra gezondheidsvoordelen op en geeft mogelijk zelfs een risico.
